Hole expansion test volgens ISO 16630 - bepaling van de scheurgevoeligheid van randen
De hole expansion test volgens ISO 16630 is een methode voor de bepaling van de vervormingseigenschappen van de randen van plaatmetaal (bepaling van de scheurgevoeligheid van randen).
Voor een hole expansion test wordt een gat geponst met een diameter van 10 mm, dat vervolgens vergroot wordt met een conische stempel (hoek van 60°).
Het resultaat is de zogenaamde hole expansion ratio, of de verhouding van de diameter van het vergrote gat (Dh) ten opzichte van de initiële diameter D0. Aangezien de test in verhouding makkelijk uitvoerbaar is, wordt de hole expansion test vaak als sneltest of als vrijgavetest gebruikt.
Vervormingseigenschappen van plaatmetaal bij de randen Hole expansion test in afbeeldingen Testmachines
Ponsen verandert de vervormingseigenschappen van de randen van plaatmetaal.
De ISO norm werd voor het eerst gepubliceerd in 2009. Origineel werd hij gebruikt voor het bepalen of een plaatmetaal geschikt was voor het flenzen van uitgeponste gaten bij de productie van velgen en vergelijkbare productiemethoden.
De vooropgestelde lichtgewicht staalbouw, als gevolg van economische en ecologische doelstellingen, maakt gebruik van steeds dunnere en sterkere staalsoorten. Tegelijkertijd wordt de geometrie van onderdelen steeds complexer. De hole expansion test wordt daarom steeds vaker voor de beoordeling gebruikt van de vervormbaarheid van snijkanten van gestanste platen en voor de scheurgevoeligheid van randen tijdens de productie van koetswerkdelen.
Het stansen stelt als één van de vaakst gebruikte productieprocessen voor plaatbewerking hoge eisen aan de mechanische eigenschappen van het materiaal. Door het stansproces kan de vervormbaarheid van de nieuw gevormde rand duidelijk lager liggen in vergelijking met het basismateriaal. Bij vervolgstappen kunnen scheurtjes ontstaan vanuit de rand van het materiaal. Als het materiaal tijdens het vervormingsproces bijna uitsluitend scheurt vanuit de rand, wordt het als scheurgevoelig beschouwd.
Hole expansion test volgens ISO 16630 voor de bepaling van de scheurgevoeligheid van randen
Sample na een hole expansion test
Optische evaluatie van de hole expansion test
De hole expansion test afgebeeld - een conische stempel vergroot het gat in een metalen plaat tot een scheur ontstaat aan de rand.
