DIN EN ISO 6892-2 Badanie na rozciąganie metalu - Metody badawcze w podwyższonej temperaturze

Zadaniem badania jest bezpieczne i powtarzalne określenie charakterystyki próby rozciągania w podwyższonych temperaturach oraz osiągnięcie międzynarodowej porównywalności. Dwie metody dotyczące prędkości badawczej opisano w ISO 6892-2. Pierwsza, metoda A, opiera się na szybkościach wydłużenia z wąskimi tolerancjami (±20%), a druga, metoda B, opiera się na konwencjonalnych zakresach i tolerancjach szybkości wydłużenia. Metoda A – w przypadku określenia wartości charakterystycznych zależnych od szybkości wydłużenia – jest odpowiednia do minimalizacji zależności od prędkości i minimalizacji niepewności pomiaru wyników badań.

Wpływ prędkości na właściwości mechaniczne określone za pomocą próby rozciągania jest na ogół większy w temperaturach podwyższonych niż w temperaturze pokojowej. ISO 6892-2 zaleca stosowanie wolniejszego rozciągania niż w temperaturze pokojowej, ale w niektórych zastosowaniach, takich, jak np. dla porównania z charakterystyką próby rozciągania w temperaturze pokojowej przy tej samej szybkości wydłużenia, dodatkowo dopuszczalne są wyższe prędkości wydłużenia.

Podczas dyskusji na temat prędkości badawczej podczas przygotowywania normy ISO 6892-2 zdecydowano rozważyć usunięcie metody prędkości naprężeniowej dla przyszłych wersji normy.

O ile nie określono inaczej, wybór metody (A lub B) i prędkości badawczej należy do producenta lub zleconego przez niego laboratorium badawczego, pod warunkiem przestrzegania wymagań normy ISO 6892-2.

Regulacja wydłużenia w pętli zamkniętej regulacji „closed loop“ jest znormalizowana dla pierwszej i najbardziej czułej fazy próby rozciągania w taki sposób, że zdefiniowane są tylko dwa zakresy prędkości ze znacznie zmniejszoną tolerancją do momentu wiarygodnego wykrycia Rp: szybkości wydłużenia 0,00007 na sekundę lub 0,00025 na sekundę z tolerancją ±20%, przy czym norma zaleca poprzedni zakres prędkości, chyba że określono inaczej. Do regulacji wydłużenia w zamkniętej pętli regulacji „closed loop“ absolutnie niezbędny jest czujnik wydłużenia (ekstensometr) . Do określenia wytrzymałość na rozciąganie i wydłużenia przy zerwaniu zaleca się prędkość wydłużenia 0,0014 na sekundę, przy regulacji położenia zgodnie z normami (poprzez sygnał z położenia trawersy).

Jeśli przyjrzysz się uważnie, należy rozróżnić koncepcyjnie dwie szybkości wydłużenia: po pierwsze, „szybkość wydłużenia” związaną z długością pomiarową ekstensometru (Le) („closed loop”, metoda A1) i po drugie, odnoszącą się do długości badanej próby (Lc) „średnią szybkość wydłużenia przez długość badaną” („open loop”, metoda A2). Ta ostatnia jest również określana w normie jako „szacowana szybkość wydłużenia na długości badanej”. W przypadku regulacji wydłużenia prędkość wydłużenia odnoszona jest do Le, czyli w oparciu o sygnał wydłużenia, w przypadku regulacji położenia w oparciu o Lc, czyli w oparciu o sygnał położenia trawersy.

Oprócz prędkości badawczej duży wpływ na właściwości materiału ma również temperatura. Dlatego norma DIN EN ISO 6892-2 szczegółowo omawia również urządzenia temperaturowe i regulację temperatury.

Urządzenie temperaturowe stosowane do podgrzewania próbki musi być zaprojektowane w taki sposób, aby próbkę można było ogrzać do określonej temperatury badania T. Ponadto urządzenie temperaturowe musi mieć odpowiednie otwory na czujniki temperatury i ramiona czujnika ekstensometru. Dopuszczalne odchyłki pomiędzy zadaną temperaturą badania T a wyświetlanymi temperaturami Ti, a także maksymalne dopuszczalne różnice temperatur na długości próbki podano w tabeli powyżej. Dopuszczalne odchyłki powyżej 1100°C muszą zostać osobno uzgodnione przez zainteresowane strony.