Próba rozciągania według DIN 50125: Badanie metalicznych materiałów
DIN 50125 definiuje próbki do prób rozciągania materiałów metalowych, które spełniają wymagania DIN EN ISO 6892-1 . DIN 50125 służy do uzupełnienia ogólnych wymagań normy DIN EN ISO 6892-1, dzięki czemu dostępne są kompletne specyfikacje, dotyczące produkcji próbek do rozciągania w warsztatach. Jednakże przykładowe wymiary podane w tabelach są jedynie przykładami spełniającymi wymagania normy DIN EN ISO 6892-1.
Produkcja prób do rozciągania Wymiary & Przykłady Systemy badawcze
Produkcja próbek do rozciągania wg DIN 50125
Jeżeli w praktyce konieczne jest odejście od podanych i bardzo powszechnych wymiarów próbek, wówczas norma DIN 50125 szczegółowo opisuje ogólne warunki dla tych niewymienionych na liście geometrii próbek. Zapewnia to przyjazne dla warsztatu zasady wymiarowania, które z kolei umożliwiają produkcję próbek do rozciągania zgodnych z normą DIN EN ISO 6892-1.
Konieczność odstąpienia od podanych i bardzo powszechnych wymiarów próbek może pojawić się ze względu na specjalne właściwości materiału lub konfigurację badania , a co za tym idzie, instrukcje producenta, dotyczące maszyn wytrzymałościowych i uchwytów mocujących .
Przykładem są Próby gwintowane wykonane z materiałów o wyższej wytrzymałości. Chociaż wkładki uchwytów mocujących są hartowane lub wyposażone w twarde warstwy, nacisk powierzchniowy powstający podczas próby rozciągania na powierzchniach stykających się pod obciążeniem może być tak duży, że nastąpi uszkodzenie lub zwiększone zużycie. Uszkodzenie może wystąpić zarówno po stronie uchwytu mocującego, jak i po stronie próbki rozciąganej. W takich przypadkach należy odpowiednio dopasować wymiary łbów gwintu, także po to, aby zapewnić prawidłowe i stabilne ustawienie próby rozciągania w całym badaniu, a co za tym idzie, aby wyniki badania były wiarygodne.
W przypadku produktów płaskich zazwyczaj stara się zachować grubość produktu, to znaczy uniknąć obróbki oryginalnych powierzchni. Norma DIN 50125 udostępnia użytkownikowi i producentowi próbek prosty wykres, na którym przedstawiono zależność pomiędzy grubością a0, szerokością b0 i początkową długością pomiarową L0 próbek płaskich ze współczynnikiem proporcjonalności k=5,65 (krótka proporcjonalna próbka). Biorąc pod uwagę dwa podane rozmiary, trzeci można następnie odczytać z tego diagramu. W badaniu na rozciąganie początkowa długość pomiarowa L0 jak i wydłużenie długości zostaje zmierzone z pomocą ekstensometru (optycznie i kontaktowo).
Ponieważ etykietowanie próbek jest zasadą podczas digitalizacji i śledzenia próbek oraz ich wyników badań, norma DIN 50125 podaje również proste, ale ważne informacje w tym zakresie: Oznaczenia nie mogą mieć wpływu na wyniki badania, muszą wyraźnie zapewniać czytelność nawet po badaniu i muszą umożliwiać bez wątpienia przyporządkowanie części próbki nawet po zniszczeniu próbki.
Wymiary graniczne i przykłady próbek do rozciągania zgodnie z normą DIN 50125
Norma DIN 50125 podaje odchylenia graniczne i przykłady wymiarów próbek rozciąganych w dziewięciu tabelach. W razie potrzeby tabelom towarzyszą rysunki techniczne próbek rozciąganych, tak aby warsztat produkcyjny posiadał wszystkie informacje, dotyczące produkcji próbek zgodnie z normą DIN 50125.
| Nr tabeli | Nr rysunku | Kształt próby Krótki opis | Opis kształtu próby |
|---|---|---|---|
| 1 | - | Wymiary graniczne i tolerancje kształtu dla średnicy lub grubość i szerokość równoległej długości próby | |
| 2 | 1 | Kształt A | Próba okrągła z cylindrycznymi główkami |
| 3 | 2 | Kształt B | Próba okrągła z gwintowanymi główkami |
| 4 | 3 | Kształt C | Próba okrągła z główką |
| 5 | 4 | Kształt D | Próba okrągła z główkami stożkowymi |
| 6 | 5 | Kształt E | Próba płaska z obrobioną długością równoległą |
| 7 | - | Kształt F | Pręty okrągłe z odcinkami produktu nieprzetworzonego |
| 8 | - | Kształt G | Płaskie pręty i profile z odcinkami produktu nieprzetworzonego |
| 9 | 7 | Kształt H | nieproporcjonalna płaska próbka o obrobionej długości równoległej |
